مقدمه
صنعت پتروشیمی یکی از ارکان حیاتی و اساسی اقتصاد جهانی محسوب می‌شود که تأثیرات گسترده‌ای بر تولیدات صنعتی، کشاورزی و حتی مصرفی دارد. در این صنعت، فرآیندهای پیچیده و حساسی صورت میگیرد که نیازمند شرایط بسیار دقیق و محیط‌های کنترل‌شده‌ای هستند. یکی از عوامل مهم در حفظ کیفیت و کارایی این فرآیندها، فیلتراسیون مؤثر و کارآمد است.
فیلتراسیون در صنعت پتروشیمی به‌عنوان یکی از مراحل حیاتی در تولید محصولات با کیفیت بالا و حفظ سلامت و ایمنی کارکنان و تجهیزات شناخته می‌شود. آلودگی‌های هوا و ذرات معلق می‌توانند نه تنها کیفیت محصولات نهایی را تحت تأثیر قرار دهند بلکه سبب آسیب به تجهیزات حساس و کاهش عمر مفید آنها نیز شوند. از این رو، استفاده از فیلترهای مناسب و پیشرفته می‌تواند به بهبود کارایی و بهره‌وری در این صنعت کمک شایانی نماید.
فیلترهای هوای صنعتی، به‌ویژه آن‌هایی که برای شرایط خاص و پیچیده صنعت پتروشیمی طراحی شده‌اند، نقش بسزایی در تصفیه هوای ورودی به فرآیندها و کاهش میزان آلودگی‌ها دارند. این مقاله به بررسی ضرورت استفاده از فیلترهای هوای صنعتی در صنعت پتروشیمی و معرفی انواع مختلف فیلترهای متناسب با نیازهای این صنعت می‌پردازد. همچنین، تأثیرات مثبت استفاده از فیلترهای مناسب در افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌های نگهداری و ارتقاء سطح ایمنی مورد بحث قرار خواهد گرفت.
مزایای فیلتراسیون در صنعت پتروشیمی
مزایای فیلتراسیون در صنعت پتروشیمی به شرح زیر است.
حفظ کارایی دستگاه‌ها و تجهیزات
ذرات موجود در هوا می‌توانند به دستگاه‌ها و تجهیزات صنعتی آسیب برسانند. برای مثال، ورود ذرات به داخل موتورها، کمپرسورها یا دیگر تجهیزات مکانیکی می‌تواند باعث سایش، خرابی و کاهش عمر مفید آنها شود. با استفاده از فیلتراسیون هوا، این خطرات به حداقل ممکن می‌رسد.
جلوگیری از آلودگی شیمیایی
در صنایع پتروشیمی، ذرات ممکن است حاوی مواد شیمیایی خطرناک باشند. حضور این مواد در هوا می‌تواند منجر به آلودگی محیطی، ایجاد خطرات سلامتی برای کارکنان، و خسارات به تجهیزات شود. با استفاده از فیلتراسیون مناسب، این ذرات ممکن است از هوا حذف شده و خطرات به حداقل رسانده شود.
پیشگیری از آلودگی هوای فرایندها
در برخی از فرایندهای پتروشیمی، هوا به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم مورداستفاده قرار میگیرد. حضور ذرات معلق در هوا می‌تواند به کیفیت محصولات و فرایندها آسیب برساند. با استفاده از فیلتراسیون هوا، امکان جلوگیری از آلودگی هوا و ورود ذرات مضر به فرایندهای تولید فراهم می‌شود.
حفظ سلامت کارکنان
ذرات معلق در هوا می‌توانند به‌سلامتی کارکنان آسیب جدی وارد نمایند. این ذرات ممکن است در صورت تنفس وارد ریه‌ها شده و باعث ایجاد بیماری شوند. فیلتراسیون هوا می‌تواند این خطرات را به حداقل برساند و به حفظ سلامتی کارکنان کمک کند.
اهمیت تعویض فیلترهای هوا در سیستم های هوای صنعتی
روش جذب آلاینده‌ها در فیلتر، چه برای آلاینده‌های گازی و چه آلاینده‌های از نوع ذرات معلق، بدون شک مطمئن‌ترین و مؤثرترین روش برای مهار آلودگی‌های در یک دستگاه تصفیه هوای صنعتی میباشد. فیلترها به‌عنوان قلب این تجهیزات، حساس‌ترین قسمت و به‌تبع آن نیازمند توجه و پایش دوره‌ای هستند.
فیلتر، چه برای آلاینده‌های گازی و چه آلاینده‌های ذرات معلق، بدون شک یکی از موثرترین و مطمئن‌ترین راهکارهای کنترل آلودگی در دستگاه‌های تصفیه هوای صنعتی است. فیلترها به‌عنوان عنصر اصلی این تجهیزات، نقش حیاتی دارند و بنابراین نیازمند توجه و پایش دوره‌ای هستند.
فیلترهای الیافی که برای به دام اندازی ذرات معلق مورد استفاده قرار می‌گیرند، با گذر زمان به دلیل گرفتگی، دچار کاهش عملکرد و افزایش افت فشار می شوند. از این‌رو، تعویض به موقع فیلترها ضروری است تا از افت کارایی جلوگیری شود.
در مورد فیلترهای جاذب گازی، تعویض به تاخیر افتاده می‌تواند منجر به از دست دادن کامل کارایی جذب گازها شود و در شرایط خاص ممکن است به بازپخش بخشی از آلاینده‌های جذب شده منجر شود. بنابراین، پایش دقیق و تعویض در بازه زمانی مناسب ضروری است تا کیفیت جذب حفظ شود و از بازگشت آلاینده‌ها به محیط جلوگیری شود.
انواع فیلترهای مورداستفاده در صنعت پتروشیمی
در زیر انواع فیلترهای مورد استفاده در صنعت پتروشیمی آورده شده است.
فیلترهای کفی پلیتد
فیلترهای کفی چین خورده به فیلترهای پلیتد و یکبار مصرف معروف می باشند، جنس مدیا یا بستر این پیش فیلترها از الیاف مصنوعی انتخاب شده که همراه با توری محافظ به صورت زیگزاگ یا آکاردئونی چین خورده در داخل قاب مقوایی یا فلزی قرار میگیرد.
فیلترهای کیسه ای
فیلترهای کیسه‌ای به‌واسطه تعداد کیسه‌های متعدد، از سطح فیلتراسیون بسیار بزرگی بهره می‌برند. این افزایش سطح فیلتراسیون باعث بهبود توانایی فیلترها در تصفیه هوا شده و موجب جذب بهینه ذرات ریز و معلق در هوا می‌شود.
این به این معنی است که مدت‌زمان کارکرد فیلترها بدون نیاز به تعویض مکرر افزایش می‌یابد که این نوع فیلتر را در درازمدت به یک انتخاب مقرون‌به‌صرفه تبدیل می‌کند. علاوه بر این، این ساختار منجر به بهبود جریان هوا و کاهش مقاومت فیلتر می‌شود که به معنی کاهش اتلاف انرژی و افزایش بهره‌وری در تصفیه هوا است و افزایش عمر فیلتر را به دنبال دارد. باتوجه‌به این ویژگی‌ها، فیلترهای کیسه‌ای انتخاب عالی برای تصفیه و بهبود کیفیت هوا در محیط‌های مختلف به‌ویژه در صنایع پتروشیمی هستند.
فیلترهای هپا
فیلترهای هپا به‌عنوان تکنولوژی تصفیه هوا با کارایی بالا در محیط‌های مختلف به کار می‌روند. این فیلترها به دلیل توانایی جذب و حذف ذرات معلق در هوا با اندازه‌های مختلف، همچنین میکروب‌ها، باکتری‌ها و آلودگی‌های شیمیایی در صنایع مختلف مانند صنایع معدنی، شیمیایی، فراوری غذا و دارویی کاربرد دارند.
فیلترهای ویسل
فیلترهای ویسل به فیلترهای خورجینی، حفره ای و یا V شکل معروف می باشند. مدیای فیلتر از جنس میکروفایبرگلاس و یا سنتتیک ساخته شده است،چین های خیلی ریز و بهم فشرده مدیا با جدا کننده های پلاستیکی حرارتی، موجب شده تا از یک پیکربندی منحصر به فرد V شکل با سطح فیلتر کننده بالا برخوردار باشد.
قاب فیلتر از جنس ABS میباشد که بسترهای چین خورده را به شکل V در خود جا داده است و با چسب های مخصوص درزگیری و هوابندی می شوند.
طراحی فشرده، سطح فیلتر کننده بسیار بالا، افت فشار اولیه پائین، مقاومت نهائی بالا و ظرفیت نگهداري گردوغبار بالاي فیلترهاي ویسل سبب گردیده است این فیلتر گزینه‌ای ایده‌آل جهت جایگزینی براي فیلترهاي با کارایی‌های مشابه تبدیل شود و گزینه ای مناسب جهت نصب در توربین‌های گاز، موتورهاي دیزلی، کمپرسورها و تهویه‌مطبوع در نیروگاه‌ها باشد.
فیلتر HP
در صنایع پتروشیمی، کیفیت هوا بسیار مهم است و فیلترهای HP برای حفظ کیفیت هوا در فرایندهای پتروشیمی مورداستفاده قرار می‌گیرند.فیلترهای کیسه‌ای HP100 و HP200 دارای مزایای متعددی هستند که آنها را به یک گزینه مناسب برای تصفیه هوا در محیط‌های صنعتی و نیروگاه‌ها تبدیل می‌کنند. در ادامه، به مزایای اصلی این فیلترها در این صنعت اشاره می‌شود:
- افزایش طول عمر ماشین‌آلات: با کاهش گردوغبار و آلاینده‌ها، این فیلترها به افزایش طول عمر ماشین‌آلات کمک می‌کنند. گردوغبار معلق می‌تواند به ماشین‌آلات صنعتی آسیب بزند، و حضور فیلترهای HP این مشکل را رفع می‌کند.
- افزایش بهره‌وری انرژی: با تولید هوای پاک، این فیلترها به افزایش بهره‌وری انرژی در فرایندهای صنعتی کمک می‌کنند.
- سبک‌وزن و قابل‌استفاده: این فیلترها سبک‌وزن هستند و به‌راحتی قابل‌استفاده هستند. این ویژگی مهم است؛ زیرا نیازی به تجهیزات سنگین برای نصب نمی باشد.
- حمل‌ونقل آسان: این فیلترها به دلیل وزن سبکی که دارند، حمل‌ونقل آسان دارند و حداقل فضا را اشغال می‌کنند. این امر می‌تواند هزینه‌های حمل‌ونقل را کاهش دهد.
- کاهش هزینه‌های دفع: با توانایی فشرده کردن این فیلترها، هزینه‌های دفع نیز به حداقل می‌رسد.
- نصب و نگهداری آسان: این فیلترها دارای فرایند نصب و نگهداری آسانی هستند که می‌تواند هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهد.
- حذف ذرات با راندمان بالا: فیلترهای HP قادر هستند ذرات معلق را با راندمان بالایی حذف می‌کنند.
نتیجه‌گیری
به طور خلاصه می‌توان گفت فناوری فیلتراسیون وظایف مختلفی را در صنایع شیمیایی و پتروشیمی بر عهده دارد. فیلترهای صنعتی از آلوده‌شدن محصولات جلوگیری می‌کنند، کارگران را از استنشاق دود و گردوغبار سمی محافظت می‌کنند و نیز از انتشار آلاینده‌ها در محیط‌زیست جلوگیری می‌کنند.
